۵ نکته اجرایی درباره آرماتور بندی فونداسیون

آرماتوربندی فونداسیون یکی از حساس ترین مراحل در اجرای سازه های بتنی به شمار می رود. در این مرحله، میلگردها با چیدمان مشخص و طبق نقشه های اجرایی در فونداسیون قرار می گیرند تا مقاومت کششی بتن که شکننده است، تامین شود. اگر این فرآیند به درستی انجام نشود، کل سازه دچار ضعف ساختاری خواهد بود.

نکته مهم اینجاست که کیفیت اجرای آرماتوربندی مستقیما روی طول عمر ساختمان و ایمنی آن در بلند مدت اثر می گذارد. از به همین خاطر، رعایت جزئی ترین اصول اجرایی در این بخش نه تنها برای مجریان پروژه اهمیت دارد، بلکه برای ناظر فنی هم معیار ارزیابی کیفیت کار خواهد بود.

در این مقاله، نکات مهم و اجرایی درباره آرماتور بندی فونداسیون بررسی می شود، نکاتی که با دانستن و رعایت آن ها، اجرای مطمئن تری خواهید داشت. البته، پیش از شروع کار، بررسی دقیق نقشه ها و تامین به موقع مصالح و در نظر گرفتن قیمت آنها، خصوصا قیمت میلگرد از الزامات اولیه است. 

بررسی نقشه اجرایی؛ اولین گام حیاتی پیش از شروع آرماتوربندی

پیش از آن که حتی یک میلگرد در فونداسیون قرار بگیرد، باید نقشه های سازه ای پروژه با دقت کامل بررسی شوند. این نقشه ها، اطلاعات دقیقی درباره محل قرارگیری میلگردها، تعداد، سایز، فاصله ها، نوع وصله ها و محل خم ها ارائه می دهند؛ اطلاعاتی که در نقشه معماری وجود ندارند و تفاوتشان می تواند باعث خطاهای جدی در اجرا شود.

بی توجهی به مشخصاتی مثل کاور بتنی، طول مهاری یا محل دقیق وصله ها، در آینده ممکن است منجر به ضعف در عملکرد سازه شود. بنابراین، تحلیل درست نقشه، مثل نقشه خوانی یک مسیر دقیق قبل از سفر است، اگر به درستی انجام شود، ادامه مسیر با اطمینان بیشتری طی خواهد شد. در مراحل بعدی به شما خواهیم گفت که، دقت در بستن میلگردها و نحوه اتصال آرماتورها هم به اندازه ی نقشه خوانی اهمیت دارد

نکات دقیق در بستن میلگردها و نحوه اتصال آرماتورها

در مرحله اجرای آرماتوربندی، نحوه اتصال میلگردها نقش مهمی در یکپارچگی سازه دارد. معمولا از بست سیمی برای اتصال استفاده می شود، چون هم انعطاف پذیر است و هم باعث ایجاد گره های محکم و منظم می شود. در مقابل، استفاده از جوش فقط در شرایط خاص و با تایید ناظر مجاز است، چرا که در بسیاری از نقاط، جوش می تواند مقاومت میلگرد را کاهش دهد.

رعایت کاور بتنی یعنی ایجاد یک فاصله مشخص بین میلگرد و سطح قالب، که باعث جلوگیری از نفوذ رطوبت و خوردگی در طول زمان می شود. همچنین، شبکه میلگرد باید کاملا منظم، بدون شل شدن و با حفظ فاصله های دقیق بسته شود. این نظم، از دوپوینت شدن و جابه جایی شبکه هنگام بتن ریزی جلوگیری می کند. در نقاط حساس سازه، نیز نوع خاصی از میلگردها به کار می رود که به زودی درباره شان خواهیم گفت.

اصول اجرای خاموت و سنجاقی ها در نقاط حساس

در نقاطی مانند اتصال ستون به فونداسیون یا گوشه های سازه، نیروهای متمرکز بیشتری وارد می شود. به همین دلیل، آرماتورگذاری در این نواحی باید با دقت ویژه انجام شود. خاموت ها در این مناطق وظیفه مهار جانبی میلگردهای طولی و جلوگیری از کمانش آن ها را بر عهده دارند. محل قرارگیری خاموت و فاصله آن ها از یکدیگر باید طبق نقشه اجرایی باشد، چون در فونداسیون های گسترده یا منفرد، توزیع مناسب آن ها نقش مهمی در انتقال یکنواخت بار دارد.

سنجاقی ها نیز معمولا در کنار میلگردهای طولی به کار می روند تا گیرایی اتصال افزایش یابد و شبکه آرماتور از هم باز نشود. استفاده از میلگرد و خاموت با کیفیت، که طبق استاندارد برش و خم شده باشد، تاثیر زیادی بر اجرای دقیق این بخش دارد.

در ادامه، به یکی از نقاطی می پردازیم که بیشترین احتمال خطا در آن وجود دارد: وصله ها و مهارها!

اجرای صحیح وصله ها و مهارها؛ جایی که اغلب خطا اتفاق می افتد

در آرماتوربندی فونداسیون، یکی از نقاطی که بیشترین خطا در آن دیده می شود، اجرای وصله ها و مهارهای میلگردها است. اگر طول مهاری به درستی اجرا نشود، میلگرد نمی تواند نیروی کششی مورد نیاز را منتقل کند و در نتیجه، مقاومت سازه کاهش می یابد. طبق ضوابط، طول وصله باید به صورت استاندارد اجرا شود و نباید در نزدیکی نقاط بحرانی مثل اتصال ستون یا دیوار برشی قرار بگیرد، چرا که در این نواحی، تمرکز تنش بیشتر است.

در برخی پروژه ها که فضای لازم برای مهارگیری وجود ندارد یا شرایط اجرایی خاص است، استفاده از وصله مکانیکی می تواند گزینه ای مناسب باشد. البته اجرای صحیح این روش نیاز به دقت بالا و نظارت فنی دارد.

نکته مهم این است که توجه به محل دقیق وصله ها و رعایت اصول مهار، از بروز ترک در بتن و کاهش دوام فونداسیون جلوگیری می کند و می تواند خطاهای اجرایی را به حداقل برساند و خیال مجری را از بابت کیفیت راحت کند.

آماده سازی نهایی قبل از بتن ریزی

در آخرین مرحله پیش از بتن ریزی، توجه به جزئیات اجرایی اهمیت زیادی دارد. یکی از این موارد، تمیز بودن سطح زیر فونداسیون است. اگر خاک یا مصالح اضافی زیر کار باقی بمانند، باعث می شوند بتن به درستی به سطح بچسبد و این مسئله در بلند مدت، می تواند منجر به ایجاد ترک یا کاهش مقاومت شود.

از طرفی، فاصله مناسب میلگرد از کف که به آن کاور بتن گفته می شود، باید دقیق رعایت شود. این فاصله، میلگرد را از تماس مستقیم با رطوبت و عوامل خورنده محافظت می کند و در واقع، عمر مفید فونداسیون را بالا می برد.

پیش از بتن ریزی، یک چک لیست اجرایی باید کامل بررسی شود. این چک لیست شامل مواردی مثل رطوبت خاک، تمیزی قالب ها، صحیح بودن فواصل میلگردها، بستن کامل خاموت ها و سنجاقی ها، کنترل وصله ها و مهارها و حتی نصب دقیق اسپیسرها است. اگر هر کدام از این نکات نادیده گرفته شوند، ممکن است مشکلات جدی در عملکرد سازه به وجود بیاید.

در همین راستا، استفاده از مصالح باکیفیت اهمیت زیادی دارد. به طور ویژه، انتخاب میلگرد مناسب آرماتوربندی، باید با دقت انجام شود، چون کیفیت آن مستقیما روی استحکام فونداسیون اثر می گذارد. پیشنهاد می شود حتما از منابع معتبر و مشاوران حرفه ای استفاده کنید. فولادسل مرجع آهن آلات می تواند گزینه ای مطمئن برای تامین میلگردهای مورد نیاز پروژه باشد، به خصوص اگر به دنبال ترکیب کیفیت، مشاوره فنی و قیمت مناسب هستید.

در نهایت، باید گفت که اجرای اصولی آرماتوربندی فقط به داشتن نقشه خوب خلاصه نمی شود. تجربه مجری، دقت ناظر فنی و رعایت نکات اجرایی، سه ضلع اصلی موفقیت در این مرحله حساس هستند. حتی کوچک ترین سهل انگاری می تواند باعث ضعف سازه شود، مخصوصا وقتی بحث ایمنی و عمر مفید ساختمان در میان باشد.